We reageren met deze brief op plannen van de gemeente voor de herinrichting van de Koningsweg.

We zijn blij met de aandacht voor de fiets in het IPvE/FO. Het doel van de herinrichting zoals dat in het IPvE staat is: om ruimte te bieden aan de groei van het fietsverkeer en het fietsgebruik te stimuleren, omdat de fiets een goed middel is om stedelijke bereikbaarheid en een gezondleefklimaat te combineren, de fiets weinig ruimte in neemt, schoon is, gezond en goedkoop. We zijn het daarmee van harte eens en vullen dat graag aan met de opmerking dat de fiets geen fossiele brandstoffen verbruikt, geen vervuilende stoffen uitstoot en geen herrie maakt. De overstap van automobilisten naar de fiets betekent een gunstig effect op bereikbaarheid, ruimtegebruik en leefbaarheid.

Inrichting als fietsstraat

We zijn blij met het plan om de Koningsweg in te richten als fietsstraat. Een fietsstraat is fijn voor fietsers, omdat ze er meer ruimte krijgen dan op een fietsstrook of fietspad. Op een fietsstraat moeten auto’s goed rekening houden met fietsers.

Een fietsstraat kan alleen worden toegepast als de weg daarvoor geschikt is: er moet weinig gemotoriseerd verkeer en veel fietsverkeer rijden en de snelheid van het autoverkeer moet worden teruggebracht tot ze ongeveer net zo snel rijden als fietsers. Onze ervaring met de Koningsweg is dat de intensiteit van het gemotoriseerd verkeer op sommige dagdelen (spitsperiodes) nog relatief hoog is, dat het aantal fietsers nog aan de lage kant is en dat de snelheid van het autoverkeer aan de hoge kant is. De Intratuin trekt bijvoorbeeld erg veel autoverkeer aan. Mogelijk is het verkeer van en naar de Intratuin al teveel om te kunnen voldoen aan de richtlijn voor een fietsstraat. We vragen de gemeente:

• om goed te checken dat beide delen van de Koningsweg, dus zowel het deel tussen de Oosterspoorbaan en de Tamboersdijk (met fietsstroken) en het deel tussen de Tamboersdijk en de trambaan (met vrijliggend tweerichtingsfietspad) in de huidige situatie al voldoen aan de richtlijnen;
• om aan te geven of ze de verwachting heeft dat alleen door de herinrichting tot fietsstraat het gebruik verbetert tot acceptabele waarden voor wat betreft de verhouding tussen fietsers en gemotoriseerd verkeer en de snelheid van het autoverkeer zal leiden
• om aan te geven, als de herinrichting naar verwachting niet voldoende is om aan richtlijnen te gaan voldoen, welke aanvullende maatregelen ze gaat nemen om ervoor te zorgen dat het gebruik aan de richtlijnen gaat voldoen.

De Zandweg in De Meern en de Bastionweg laten zien dat alleen een herinrichting niet automatisch een aantrekkelijke fietsroute oplevert. Als er op de Koningsweg onvoldoende mogelijkheden zijn om het autoverkeer te beperken, kan het beter zijn om de fietsstroken te behouden, maar onze voorkeur gaat er naar uit om van de Koningsweg een fietsstraat te maken die voldoet aan de daarvoor geldende richtlijnen.

Kruispunt Tamboersdijk

De herinrichting van beide delen van de Koningsweg tot fietsstraat neemt in elk geval één groot knelpunt voor fietsers weg, dat is de oversteek ter hoogte van de Tamboersdijk voor fietsers vanuit de richting Bunnik richting het centrum van Utrecht. Fietsers komen hier van het tweerichtingsfietspad aan de zuidkant van de Koningsweg en moeten oversteken naar de noordkant van de Koningsweg. De officiële route daarvoor loopt via de haakse oversteek (rode strepen in de figuur). Die route wordt vrijwel nooit gebruikt, een heel groot deel van de fietsers steekt schuin over (blauwe strepen). In de nieuwe situatie verdwijnt deze oversteek voor fietsers en daar zijn we blij mee.

Regionale (door)fietsroute

Op pagina 20 van het IPvE staat dat het fietsnetwerk in Utrecht een steeds meer herkenbaar netwerk vormt en dat het fietsnetwerk aansluit op de regionale (door)fietsroutes. Op die opmerking borduren we voort met het idee dat de Koningsweg in Utrecht wat ons betreft onderdeel is van een belangrijke regionale fietsroute, die begint bij de Singelring in Utrecht en in Bunnik aansluit op de doorfietsroute F225 naar Veenendaal:

• we willen dat de gemeente bij de provincie aandringt op het toevoegen van deze route aan het ‘officiële’ regionale doorfietsroutenetwerk. Aan de parallelweg langs de N411 zijn wat ons betreft geen maatregelen nodig; de herinrichting naar fietsstraat met 30 km/u regime is wat ons betreft geslaagd
• we willen dat de gemeente Utrecht de Koningsweg en Gansstraat aanmerkt als onderdeel van deze regionale doorfietsroute
• we willen dat de gemeente Utrecht op zich neemt om deze doorfietsroute goed aan te sluiten op de Singelring en daarom een plan uitwerkt om het deel van de Gansstraat tussen de kruising met de Albatrosstraat en de Vaartscherijnbrug als hoofdfietsroute in rood asfalt uit te voeren.

Sociale veiligheid

Langs het ‘landelijke’ deel van de Koningsweg staan maar weinig huizen. In het IPvE staat dat daar de bomenrij aan de zuidzijde van de weg wordt hersteld en de weg wordt ingericht als fietsstraat. Met beide zijn we blij omdat het prettiger fietst. Maar de combinatie van deze maatregelen kan er toe leiden dat de sociale veiligheid afneemt, omdat het informele ‘toezicht’ door bewoners afneemt. Als er informeel toezicht is, zullen potloodventers zich hier niet verstoppen, want ze worden gezien. Als mensen op deze route bang zijn, bijvoorbeeld in het donker, zullen ze minder snel de fiets maar eerder de auto kiezen, waardoor de verkeersveiligheid kan afnemen. Een negatieve spiraal ontstaat. We willen voorkomen dat de route gaat aanvoelen als een onveilige route door een donker bos. We vinden dat in het huidige ontwerp te weinig aandacht is voor de sociale veiligheid en vragen de gemeente om daar meer aandacht aan te besteden.

Ten slotte

We hebben in deze brief onze reactie op de plannen voor de herinrichting van de Koningsweg beschreven. We zijn graag bereid om onze reactie mondeling toe te lichten als daaraan behoefte bestaat. We zien uit naar de beantwoording in de reactienota en blijven graag betrokken bij de verdere uitwerking van de plannen.

Met vriendelijke groet,

Fietsersbond afd Utrecht