In deze brief geven we u onze zienswijze op de plannen van de gemeente voor de geplande ruimtelijke ontwikkeling op de hoek van de Jan van Galenstraat en de Huizingalaan.

Fietsroutes in de nabijheid van de ruimtelijke ontwikkeling
De invulling van de ruimtelijke ontwikkeling is van invloed op de verkeersstromen in de nabije omgeving. In deze omgeving liggen verschillende belangrijke doorgaande fietsverbindingen, dus de ruimtelijke ontwikkeling raakt het belang van de fiets. De Fietsersbond behartigt de belangen van alle fietsers; we zetten ons in voor veilig en comfortabel fietsen en we leveren daarmee een bijdrage aan een leefbaar, gezond en actief Nederland, én aan fietsgeluk voor iedereen.

In het gebied van de ruimtelijke ontwikkeling lopen twee belangrijke stedelijke en regionale fietsroutes:

• De regionale doorfietsroute Utrecht – Amersfoort loopt vanaf de Alexander Numankade via de Jan van Galenstraat naar de Kardinaal de Jongweg;
• De stedelijke hoofdfietsroute loopt van Overvecht naar het Utrecht Science Parc vanaf de Kardinaal de Jongweg via de Jan van Galenstraat naar de Huizingalaan.

De ruimtelijke ontwikkeling wordt omsloten door deze belangrijke en veelgebruikte fietsverbindingen. Het is verheugend dat in het SPvE deze fietsroutes expliciet worden genoemd. In juli 2022 hebben we de gemeente een inspraakreactie gestuurd op het IPvE FO van de doorfietsroute Utrecht – Amersfoort.

De ruimtelijke ontwikkeling zal door de toename van het aantal woningen ten opzichte van de huidige situatie en de realisatie van de ‘mandjessupermarkt’ naar verwachting leiden tot een toename van de verkeersbewegingen van zowel bewoners als bezoekers. Op veel meer plaatsen in de stad hebben fietsers te maken met ander langzaamverkeer en auto’s, daarvan verwachten we geen substantieel (negatief) effect op de verkeersveiligheid. We gaan ervan uit dat bij het ontwerp de veiligheid van alle gebruikers een vanzelfsprekend uitgangspunt is.

We zijn blij met het idee om white label pakketkluizen in het gebied te plaatsen, om daarmee onnodige autoverkeersbewegingen te voorkomen. Ons zijn in de gemeente geen andere plekken bekend waar zoiets eerder is toegepast en wat de ervaringen daarmee zijn. We willen de gemeente vragen om op deze plek dergelijke pakketkluizen toe te passen, het gebruik te monitoren en van de ervaringen te leren over het gebruik en het effect op de omvang van het autoverkeer te onderzoeken.

De gemeenteraad heeft per motie de wens uitgesproken om de bevoorrading van de supermarkt te realiseren vanaf de Kardinaal de Jongweg. We lezen in het SPvE dat de bestaande bushalte wordt gebruikt voor het parkeren van het bevoorradingsverkeer. We begrijpen uit deze formulering dat de vrachtwagens het fietspad langs de Kardinaal de Jongweg niet kruisen. We gaan er daarom vanuit dat het lossen van de vrachtwagen erop neer komt dat het personeel het fietspad kruist met uitsluitend rolcontainers (en dergelijke) en dus niet met hun vrachtvoertuigen. Het is wat ons betreft volstrekt onacceptabel dat (vracht)voertuigen het fietspad langs de Kardinaal de Jongweg op deze plek zouden kruisen. We willen dat het in het ontwerp van de parkeerhaven onmogelijk wordt gemaakt voor de vrachtwagens om onverhoopt toch de stoep op te rijden om tussen de bomen door bij de toegang tot de winkels te komen.

De gemeente geeft aan dat er sprake is van een overlap in de plangebieden van het project en de doorfietsroute Utrecht – Amersfoort. We hebben in het kader van het ontwerp van de doorfietsroute met de gemeente in het verleden overlegd over de kruising van de Kardinaal de Jongweg met de Jan van Galenstraat. We hadden en hebben nog steeds zorgen over de veiligheid van het fietsverkeer dat via de Kardinaal de Jongweg komt vanuit de richting De Bilt en bij het kruispunt linksaf naar de Jan van Galenstraat wil afslaan. Om de route te volgen moeten deze fietsers eerst bij de verkeerslichten de Jan van Galenstraat oversteken en daarna meer dan 90 graden linksaf draaien naar de Jan van Galenstraat. Onze verwachting is dat ten minste een deel van de fietsers dit niet zal doen en nog vóór het verkeerslicht tegen de richting in linksaf zal slaan. Op de hoek van de Kardinaal de Jongweg en de Jan van Galenstraat staat in het plan extra verharding ingetekend, voor het lossen van het bevoorradingsverkeer. We verwachten dat deze verharding het afsnijden van de bocht linksaf extra aantrekkelijk kan maken. Hoe gaat de gemeente ervoor zorgen dat het plan niet leidt tot extra verkeersonveiligheid, op de plek waar de bevoorrading het fietsverkeer kruist en voor de fietsers die linksaf slaan bij de kruising van de Kardinaal de Jongweg met de Jan van Galenstraat?

Overigens lijkt het ons logischer dat het bevoorradend (vracht)verkeer aan de kant van de Huizingalaan parkeert, omdat de (vracht)wagens dan veel dichter bij de winkel(s) kunnen komen en de afstand die de goederen, aangedreven door spierkracht, moeten afleggen dus veel kleiner is. We zijn bekend met de bezwaren die bewoners daartegen hebben en dat zij die in de participatie naar voren hebben gebracht. We willen op deze plaats aangeven dat de Fietsersbond in het proces van de participatie, zoals beschreven in Bijlage 1, tot op heden niet betrokken is geweest. Bij de keuze voor de bevoorrading van de supermarkt vanaf de Kardinaal de Jongweg is het belang van de fietsers onvoldoende meegewogen. We willen daarom vragen om ons te betrekken in het vervolg van het proces, bij de verdere uitwerking van het ontwerp van de openbare ruimte.

De Huizingalaan is recent ingericht als fietsstraat. De ontwikkeling van het voorliggende plan zorgt voor een toename van het verkeer, waaronder ook het autoverkeer. Hoe zorgt de gemeente ervoor dat de intensiteit op de Huizingalaan niet toeneemt tot boven het niveau dat veilig gefaciliteerd kan worden in de fietsstraat Huizingalaan?

Andere vragen die bij ons leven:

• Hoe wordt op de Jan van Galenstraat de snelheid voldoende laag dus lager dan 30 km/u gehouden, ook voor verkeer vanaf de Kardinaal de Jongweg?
• Hoe zit het met de oversteekbaarheid van de Jan van Galenstraat? Kun je op de fiets vanaf het winkelcentrum makkelijk linksaf naar de Alexander Numankade rijden? Er rijden nu 1.650 auto’s (SPvE pag 14), dat moeten er niet heel veel meer worden, anders wordt oversteken een stuk moeilijker
• Het binnenplein is in de huidige situatie ingericht als autoparkeerplaats. In de parkeergarage komen ongeveer net zoveel parkeerplekken terug als er nu op het binnenplein zijn. Echter, de plekken in de garage zijn alleen toegankelijk voor bewoners. Op straat kan een tekort ontstaan aan autoparkeerplaatsen, wat kan leiden tot parkeerproblemen en zich kan uiten als kortparkeren in de fietsstraat Huizingalaan. Hoe gaat de gemeente erop toezien dat dit niet gebeurt, zodat het aantrekkelijke karakter en de veiligheid van de fietsstraat behouden blijven?
• Er is een stevige overstap nodig van auto naar fietsgebruik in de wijk, om parkeerproblemen te voorkomen. Hoe gaat de gemeente daar voor zorgen?

Fietsparkeervoorzieningen in de ruimtelijke ontwikkeling
De ruimtelijke ontwikkeling voorziet in de realisatie van woningen en een winkelstrip.

Het SPvE vermeldt dat het gaat om 94 woningen. We zijn blij dat voor de bewoners een veilige inpandige fietsenstalling wordt gemaakt. De fietsenstalling komt in de verdiepte parkeergarage. In het SPvE wordt terecht benoemd dat iedereen, ook mensen met een beperking, in staat moeten zijn om de woningen en voorzieningen te bereiken en te gebruiken. We willen daarom vragen om een beperkte helling naar de verdiepte fietsenstalling, zodat ook mensen met minder dan gemiddelde kracht in hun lichaam of een beperking vanuit de fietsenstalling op straatniveau kunnen komen, ook bijvoorbeeld met aangepaste voertuigen zoals handbikes.

We lezen dat de fietsenstalling gedeeld wordt met alle bewoners. We willen vragen om de fietsenstalling goed afsluitbaar te maken, zodat de fietsen van de bewoners veilig staan en de kans op fietsdiefstal veel kleiner is dan als de fietsen ‘los’ in de parkeergarage staan. Verder dient bij de inrichting van de parkeergarage goed te worden nagedacht over de routes voor auto’s, fietsers en voetganger tussen de ingang van de garage vanaf de straat en de toegang tot (het trappenhuis naar) de woningen. In het SPvE staat dat de keuze voor fiets, OV of fiets/voet zoveel mogelijk wordt gestimuleerd; dit betekent wat ons betreft dat de bewoners, aangekomen in de parkeergarage, gemakkelijker de fietsen dan de auto kunnen pakken.

De winkelstrip omvat een supermarkt, dagwinkels en maatschappelijke voorzieningen. Fietsparkeren voor bezoekers van de winkels en voorzieningen gebeurt in de openbare ruimte. We vragen om te zorgen voor voldoende rekken op handige plekken. Ook aan de binnenkant van de winkelstrip komen ingangen, ook daar zijn voldoende stallingsplekken met veilige fietsenrekken nodig. Je wilt met twee tassen vol boodschappen niet ver hoeven lopen naar je fiets(tassen). We willen vragen om de bestaande DSW-fietsenrekken opnieuw te gebruiken. Of andere fietsnietjes te plaatsen met een dwarsbalkje. De DSW rekken bieden een aanbindmogelijkheid, die nodig is om de fiets met een fietsketting aan vast te kunnen binden. De dwarsbalkjes in de nietjes zijn nodig om ervoor te zorgen dat het slot van de fietsketting niet op de grond gelegd kan worden om daar kapot geslagen te worden.

Vervolg
Desgewenst zijn we graag bereid om onze zienswijze mondeling aan u toe te lichten.

We hebben hiervoor al aangegeven dat we graag betrokken willen worden bij de verdere uitwerking van het plan, voor wat betreft de inrichting van de openbare ruimte, voor wat betreft de overlap met het plan voor de doorfietsroute Utrecht – Amersfoort en het behoud van de aantrekkelijkheid en veiligheid van de Jan van Galenstraat en Huizingalaan. Met name de combinatie van de regionale doorfietsroute langs de Kardinaal de Jongweg en de bevoorrading van de winkels vanaf de Kardinaal de Jongweg wekt onze zorg; over de vormgeving van dat ‘kruispunt’ van fietsers en goederen willen we graag meedenken met de ruimtelijk ontwerpers.

We zijn bereid om deel te nemen aan de “klankbordgroep overige openbare ruimte”, zoals die in de planning van de participatie op pagina 41 in tabelvorm is vermeld en zien een uitnodiging voor de bijeenkomst die gepland staat in februari 2024 graag tegemoet.

We zien uit naar uw reactie.

Met vriendelijke groet,
Fietsersbond, Afdeling Utrecht

Peter van Bekkum
Voorzitter