Ruimtelijke ontwikkeling, waarom juist hier?

Het plan Haarrijn bevindt zich dicht bij de snelweg en omvat veel bouw in het duurdere segment, mooi gesitueerd langs het water. Als Utrecht een compacte 10-minuten stad wil zijn, dan is dit plan niet het beste voorbeeld. Het ontwerp laat een plan zien dat zich buiten de stad en ver van bestaande voorzieningen plaatst. Er worden in het plangebied alleen een basisschool en kinderopvang gerealiseerd. De bewoners zijn voor voorzieningen aangewezen op Vleuten of Maarssen. De beperkte omvang van de ontwikkeling leidt ertoe dat het gebied niet over eigen basisvoorzieningen zoals een supermarkt zal gaan beschikken, daarvoor zijn drie- tot vijfmaal hogere aantallen woningen nodig.

De afstand naar dergelijke voorzieningen is voor de bewoners van de nieuwe woningen relatief erg groot, in vergelijking met de afstand voor bewoners in andere delen van Vleuten en Utrecht. De gemiddelde afstand naar voorzieningen voor alle bewoners zal door dit plan gaan toenemen. De reisduur naar bestaande voorzieningen zoals supermarkt, drogist en andere basisvoorzieningen nodigt niet uit om te fietsen en dat is een gemiste kans.

In de tekst is nauwelijks aandacht voor de fiets en duurzame/actieve mobiliteit in z’n algemeenheid. Bij het gebied is maar 1 bushalte. Het plan gaat uit van een hoog autobezit en autogebruik: “Vanwege het ontbreken van voorzieningen in Haarrijn, de relatief grote afstand tot de voorzieningen in de kernen Vleuten en Maarssen, en het beperkte aanbod van openbaar vervoer, zal Haarrijn naar verwachting een hoger dan gemiddeld autobezit kennen en kan het parkeren daar binnen de bandbreedte van de minimale en maximale parkeernormen die de Nota Stallen en Parkeren biedt invulling aan worden gegeven.” Wij vragen ons af: als bouwen op deze locatie dit soort consequenties heeft, waarom wordt dan gekozen voor bouwen op deze locatie?

Gezond stedelijk leven voor iedereen?

In het kader van duurzaamheid en duurzame mobiliteit is het absoluut geen topplan. Hoe duurzaam is dit plan op de lange termijn, kijkend naar een gemiddelde dag van de toekomstige bewoners? Hoe gaat Utrecht het gemiddeld autobezit per inwoner verlagen, met dit soort ontwikkelingen? En hoe gezond is het leven zo dicht langs de snelweg?

In het plan wordt verwezen naar bestaand beleid, te denken aan de Nota Stallen en Parkeren (2013) en het Mobiliteitsplan Slimme Routes, slim regelen, slim bestemmen (2016), maar in de tekst lijkt daar weinig aandacht aan te zijn besteed. Dit plan past geenszins bij de ambitie Utrecht Fietsstad van de wereld.

Enkele specifieke opmerkingen op het plan:

• Paragraaf 4.1.2. Stedenbouwkundig plan, kopje Parkeren voor Haarzuilens en paragraaf 4.2.3. Parkeren. Hier wordt de situatie voor wat betreft autoparkeren geschetst, maar er staat niets in over fietsparkeren. Hoe zit het met het fietsparkeren bij de voorzieningen school, kinderopvang en horeca. Hoe wordt fietsparkeren georganiseerd bij de gestapelde bouw? Ook in bijlage 4 Parkeerbalans, komt het woord fietsparkeren niet voor. We vinden dit opmerkelijk, want in de Nota Stallen en Parkeren (2013) staat een hele alinea over fietsparkeernormen bij nieuwe ontwikkelingen zoals deze. In het plan is ruimte voor autoparkeren, maar waar is de fiets gebleven?
• Naar voorzieningen en werklocaties moeten fietsers het plangebied verlaten. Fietsers die vanuit het plangebied naar Vleuten willen fietsen zullen de Maarssenseweg over moeten oversteken om op het fietspad aan de oostkant van de weg te komen. De weg(inrichting) van de Maarssenseweg nodigt de automobilist uit om hard te rijden. Dat leidt voor de (in het donker?) overstekende fietsers tot grote risico’s. Hier dienen maatregelen getroffen te worden, zodat er een veilige oversteek ontstaat. In de tekst wordt onder kopje Maarssenseweg (4.2.1) de weg beschreven, maar staat niets over verkeersveiligheid voor langzaam verkeer.
• Fietsers die de andere kant op willen richting Maarssen, moeten de A2 oversteken. Het fietspad over de A2 ligt aan de oostkant van de Burgemeester Waverijnweg. Dat houdt in dat er ook hier adequate voorzieningen moeten worden getroffen om de fietser vanuit de woonwijk veilig de autoweg te laten oversteken om het fietspad te bereiken. In de tekst (4.2.1) is onduidelijk hoe een veilige en attractieve route wordt geboden aan fietsers.
• Langzaam verkeer, fietsers en voetgangers, nemen doorgaans de kortste route naar hun bestemming. Met name voor fietsers die de A2 over willen naar Maarssen is het daarom wenselijk om dichter bij het viaduct een toegangsweg te hebben naar het fietspad en het viaduct over de A2, zodat fietsers niet helemaal om hoeven te rijden via het kruispunt van de Willy Posthumushaghe en de Maarssenseweg.
• In het noordwesten van het plangebied bevindt zich een gebied met enkel de bestemming groen. Het is zeer wenselijk dat hier een voet- en fietspad te realiseren om de nieuwe wijk met het natuurgebied te verbinden en recreanten een recreatieve route om de Haarrijnseplas te bieden. Gelukkig laat regel 5.1 lid 2 van het bestemmingsplan dat ook toe. Uit de stukken is vooralsnog onduidelijk of deze verbinding er ook echt komt, wij willen graag dat deze verbinding al in dit stadium aan het plan wordt toegevoegd.
• Aan de Willy Posthumushaghe ligt de enige bushalte. Het plangebied strekt zich uit tot 1 kilometer en dat is voor een groot deel van de bewoners een te grote afstand tot de bushalte om te lopen (uitgaand van 200 meter als acceptabele loopafstand tot het OV). We willen daarom dat bij de halte voorzieningen voor fietsparkeren worden gerealiseerd, zodat bewoners uit het plangebied hun fiets veilig bij de bushalte kunnen parkeren. De Nota Stallen en Parkeren (2013) benoemt het plaatsen van stallingen bij knooppunten en voorzieningen.
• Het plan behelst de aanleg van een woonwijk en daarin hoort de mens centraal te staan. Kinderen moeten veilig op en rond de straat kunnen spelen en fietsen. Er dient in de wijk daarom goed naar de inrichting van de erftoegangsweg te worden gekeken, waarbij verkeersveiligheid van langzaam verkeer voorop staat. De auto is hier ondergeschikt en snelverkeer hoort niet thuis in een leefomgeving waar mensen wonen en waar kinderen opgroeien.

Fietsroute

In het plangebied komt een fietspad door het recreatiegebied, vanaf de Rijnkennemerlaan via het recreatiegebied naar de woonwijk en naar de brug over de A2. Deze route moet als uitstekende hoofdfietsroute worden vormgegeven.

In de toekomst wordt een fietspad buitenom Maarssenbroek aangelegd en de route door het recreatiegebied en wordt dan nog aantrekkelijker dan die nu al is voor e-bikes en speed pedelecs. Het fietspad in het recreatiegebied mag geen bottleneck gaan vormen voor doorgaand fietsverkeer.

Onze zorg is dat de route in de wijk tussen twee woningen door gaat; na de bouw van de woningen is het fietspad dus met geen mogelijkheid meer breder te maken.

Concluderend

Er is in het plan volop aandacht voor gemotoriseerd verkeer in de vorm van een parkeerbalans en een verkeerssimulatie, de aandacht voor langzaam verkeer, en met name de fiets, is in het plan ver onder de maat. In een fietsstad als Utrecht moet er meer aandacht zijn voor de fiets in relatie tot de toekomstige bewoners in het plangebied, met specifieke aandacht voor kinderen, tieners, volwassenen en ouderen. Er moet aandacht zijn voor diverse type fietsers: bakfiets, kinderen, scholieren, forens, cargobike, etc. en voor hoe zij veilig van de straat en voorzieningen gebruik kunnen maken.

Los van het mobiliteitsvraagstuk, ligt wat ons betreft de vraag voor of je in beginsel wel op deze locatie, langs de Haarrijnseplas en pal naast de A2, moet willen bouwen.

Peter van Bekkum

Voorzitter